Starożytne miasto Thera (czasem pisane też Thira) położone było u południowo-wschodnich wybrzeży greckiej wyspy Santorini, na niedostępnym grzbiecie stromej i wysokiej na 360 metrów Mesa Vouno. Nie należy jednak mylić miasta Thera z dzisiejszą stolicą Fira, która leży po zachodniej stronie wyspy.

Miasto wzięło swoją nazwę od mitycznego władcy wyspy, Therasa, syna króla Teb. W IX wieku p.n.e. na wyspę Kallistos (jak nazywano również Santorini) przybyli koloniści ze Sparty, którzy postanowili wykorzystać strategiczne położenie wysokiej góry znajdującej się w południowo-wschodniej części wyspy. Następnie nazwali miasto i wyspę Thera na cześć swojego króla. Osada ta, choć początkowo mało znacząca, wkrótce zyskała reputację "miasta-matki" Cyreny (starożytnej osady na północnym wybrzeżu Afryki założonej około 630 r. p.n.e. przez mieszkańców wyspy Thera).

Przez środek miasta biegła długa i dość szeroka droga, wyłożona głównie budynkami użyteczności publicznej. Budynki mieszkalne skupione były wokół agory (słowo "agora" odnosi się do miejsca zgromadzeń w centrum starożytnego miasta, gdzie toczyło się życie publiczne), wschodnia część płaskowyżu przeznaczona była na świątynie i inne obiekty sakralne, a wysoko w górach znajdował się garnizon. Wszystkie budynki były zbudowane z wapienia samej góry; drewno było rzadkie, więc rzadko używano go jako materiału budowlanego. W skład miasta wchodził również port.

Rola miasta zmieniła się w drugiej połowie III wieku p.n.e., w tzw. okresie hellenistycznym, kiedy to do portu miejskiego przeniosła się ptolemejska flota wojenna na całe Morze Egejskie. Miasto zostało całkowicie przebudowane na potrzeby oficerów, m.in. wybudowano stocznię oraz kwatery dla marynarzy i żołnierzy. Flota była tu zakotwiczona do około 140 roku p.n.e.

W okresie panowania rzymskiego, które można datować na około połowę I wieku p.n.e., miasto i wyspa były częścią rzymskiej prowincji Azja i choć nie mieszkali na niej wysocy urzędnicy, miastu udało się utrzymać dobrobyt i znaczne znaczenie. Po II wieku n.e. na wyspę przybyła nowa wiara - chrześcijaństwo. Miasto Thera pozostawało zamieszkane do 726 roku n.e., kiedy to nastąpiła niewielka erupcja wulkanu Santorini i mieszkańcy przenieśli się na wybrzeże wyspy w poszukiwaniu wygodniejszego życia.

Pierwsze wykopaliska archeologiczne na tym terenie miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku, a kontynuowane były w latach 60-tych przez N. Zapheiropoulosa, pod auspicjami Archaeological Society of Athens, który wraz ze swoim zespołem odkrył miejską nekropolię w Sellada, na obrzeżach dzisiejszego miasta Kamari (nekropolia to specyficzny rodzaj historycznego miejsca pochówku, nazwa pochodzi z języka greckiego i oznacza "miasto zmarłych"). Wykopaliska zostały następnie wznowione w latach 90. pod kierunkiem niemieckiego archeologa Wolframa Hoepfnera, a stanowisko archeologiczne Thira jest dziś jednym z najważniejszych zabytków Santorini. Znaleziska z wykopalisk archeologicznych można oglądać w Muzeum Archeologicznym w Therze lub np. w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Atenach.