Młodsza epoka kamienia (neolit) i pierwsi mieszkańcy Kos

Pierwsze ślady osadnictwa na wyspie Kos pochodzą z okresu neolitu (młodszej epoki kamienia), około 6000-3000 lat p.n.e.. Ci pierwsi osadnicy byli prawdopodobnie myśliwymi i zbieraczami, którzy stopniowo zaczęli rozwijać rolnictwo. Znaleziska archeologiczne w postaci kamiennych narzędzi i ceramiki świadczą o ich obecności i życiu.

Jednak ograniczone dowody archeologiczne z najwcześniejszych okresów sprawiają, że trudno jest wskazać „pierwszych” mieszkańców Kos. Niektórzy historycy sugerują, że wyspa mogła być zamieszkana już w paleolicie (wcześniejsza epoka kamienia), ale nie ma na to bezpośrednich dowodów.

Epoka brązu i kultura mykeńska

W epoce brązu, około 3 tysiąclecia p.n.e., na Kos zaczynają pojawiać się pierwsze zorganizowane osady, które świadczą o rozwoju rolnictwa i handlu.

W tym czasie na wyspę wpłynęło przybycie Mykeńczyków, którzy byli jedną z pierwszych głównych cywilizacji na Morzu Egejskim i przynieśli ze sobą zaawansowaną technologię i wiedzę architektoniczną. Mykeńczycy pozostawili na wyspie ślady archeologiczne świadczące o ich obecności i wpływie. Okres mykeński na Kos znajduje odzwierciedlenie w budowie ufortyfikowanych osad i komór grobowych, które wskazują na hierarchiczne społeczeństwo.

W tym okresie Kos stała się ważnym ośrodkiem handlowym i kulturalnym, dzięki strategicznemu położeniu między Grecją kontynentalną a Azją Mniejszą.

Kolonizacja dorycka (ok. 1100-700 p.n.e.)

W XI wieku p.n.e. wyspa została zasiedlona przez Dorów, greckie plemię, które przyniosło własne tradycje kulturowe i religijne. Doryci założyli kilka osad na wyspie, a ich przybycie oznaczało początek klasycznego okresu greckiego na Kos. Doryci byli bardzo wpływowi na wyspie, a ich obecność ukształtowała kulturę i historię Kos w kolejnych stuleciach.

Doryci założyli miasto Kos i ustanowili wyspę jako część doryckiego heksapolis. Znacząco rozwinęło się rolnictwo, zwłaszcza uprawa winorośli i oliwek.

Pierwsza historycznie udokumentowana grecka osada na wyspie pojawiła się wraz z kolonizacją dorycką.

Zabytki

Na wyspie Kos zachowało się kilka stanowisk archeologicznych i artefaktów z okresu prehistorycznego, zwłaszcza z epoki brązu. Pozostało mniej stanowisk archeologicznych z okresu neolitu, ale istnieją pewne ślady osadnictwa.

Stanowisko Aspri Petra: To prehistoryczne stanowisko znajduje się w jaskini Aspri Petra w pobliżu miasta Kefalos. Odkryto tu narzędzia i ceramikę z okresu neolitu, co sugeruje, że jaskinia była zamieszkana już w tym czasie.

Epoka brązu i kultura mykeńska: Niektóre mykeńskie komory grobowe i inne artefakty, które zostały odkryte w różnych miejscach na wyspie, również pochodzą z epoki brązu.

Ruiny Astypalaia: Jest to jedna z głównych osad doryckich na wyspie Kos, założona przez Dorów po ich przybyciu na wyspę w XI wieku pne. Astypalaia znajdowała się w pobliżu dzisiejszego miasta Kefalos.