Greccy filozofowie

Sokrates

Sokrates jest uważany za jedną z najważniejszych postaci w filozofii. Sokrates był greckim filozofem, który urodził się w 469 r. p.n.e. (Ateny) i zmarł w 399 r. p.n.e. (Ateny).

Sokrates był synem rzeźbiarza Sofroniskosa i akuszerki Fainareté. W młodości otrzymał obowiązkowe ateńskie wykształcenie (gimnastyka, muzyka, gramatyka). Ożenił się z Xanthippe, z którą miał trzech synów. Jego hobby obejmowało uczestnictwo w sympozjach, czyli imprezach alkoholowych.

Sokrates nie pozostawił po sobie żadnych pism. Głównymi źródłami informacji o nim są pisma jego uczniów, zwłaszcza Ksenofonta i Platona. Dalsze informacje można również znaleźć w pracach ucznia Platona, Arystotelesa.

Podczas pierwszej fazy wojny peloponeskiej brał udział w bitwach pod Potidaea, Delius i Amfipolis. Był bliski odznaczenia za odwagę. Mówi się, że na wojnie chodził boso. Czasami mówi się, że stał nieruchomo w obozie wojskowym przez cały dzień, pochłonięty swoimi myślami.

Po 422 r. p.n.e. władzę w Atenach przejęli młodzi reformatorzy polityczni, co dało początek kolejnej fazie wojny peloponeskiej. W jej wyniku Ateny upadły, kończąc swój złoty wiek. Administracja Aten została ostatecznie przejęta przez tak zwany rząd Trzydziestu Tyranów, na czele którego stał Krytiasz (uczeń Sokratesa).

Po upadku tego rządu Sokrates został oskarżony o stworzenie filozofii, która doprowadziła do klęski Aten. Był dalej badany pod kątem bezbożności i zepsucia młodzieży ateńskiej. Platon pisze o tym procesie w swoim dziele Obrona Sokratesa. W pierwszej części tego dialogu Platona Sokrates broni się przed oskarżeniem, ale co ważniejsze przed oskarżycielami. Mówi, że Bóg zlecił mu poświęcenie się filozofii. Druga część dialogu pochodzi z czasu, gdy został uznany za winnego i musiał wybrać karę alternatywną dla propozycji oskarżenia, którą była śmierć. W tym celu wybrał dożywotnie wyżywienie na koszt gminy w tak zwanym prytaneum, zaszczyt okazywany mistrzom olimpijskim. Uznał swój czyn za godny pochwały, chociaż przyjął grzywnę. Trzecia część pochodzi z czasów, gdy sąd przychylił się do wniosku oskarżenia, a tym samym do kary śmierci.

Sokratesowi zaproponowano ucieczkę z więzienia z pomocą Krytona, ale odmówił tej pomocy. Pod koniec dialogu Sokrates wypija filiżankę cykuty i umiera.

Sokrates był pierwszym filozofem, który skupił się na sprawach człowieka i społeczeństwa. Położył również podwaliny pod krytyczne myślenie. Najbardziej znanym stwierdzeniem przypisywanym Sokratesowi jest: "Wiem, że nic nie wiem".