Greccy filozofowie

Gorgiasz z Leontinoi

Gorgias ho Leontinos

Gorgiasz z Leontinoi był greckim filozofem i retorem, który urodził się około 483 r. p.n.e. w Leontini (współczesne Lentini niedaleko Katanii we Włoszech), a zmarł w 376 r. p.n.e. w Larissie w Tesalii. Był przedstawicielem pierwszego pokolenia sofistów.

Gorgiasz przybył do Aten w 427 r. p.n.e. jako szef ambasady swojego miasta, która poprosiła Ateny o ochronę przed Syrakuzami. Tutaj ostatecznie został uczniem Empedoklesa. Bardzo dobrze poznał retorykę, którą skutecznie wprowadził do Aten w formie używanej przez lokalnych retorów na Sycylii. Opierały się one na wędrownych śpiewakach, którzy recytowali głównie eposy homeryckie. Dzięki retoryce Gorgiasz stał się popularny. Zlecono mu nawet wygłaszanie przemówień na pogrzebach poległych.

Jego uczniem został później Izokrates, ale miał on również wpływ na Peryklesa i historyka Tukidydesa. Później Gorgiasz podróżował po greckich miastach i utrzymywał się jako orator i nauczyciel.

Nie zachowało się zbyt wiele dzieł Gorgiasza. Znane są dwie mowy, Pochwała Heleny Trojańskiej i Obrona Palamidesa, które prowokacyjnie odwracają tradycyjną ocenę tych postaci z eposów Homera.

Jego znaczący cytat brzmi: "Mowa jest potężnym władcą, który wykonuje najbardziej boskie dzieła z najmniejszym i najbardziej nieznaczącym ciałem, ponieważ może zarówno odpędzić strach, jak i zabrać smutek, wywołać troskę i zwiększyć współczucie". Twierdził również, że "umiejętność przekonywania mową, nawet w sądzie sędziów, nawet w radzie radnych, nawet w radzie zgromadzenia, wydobywa z człowieka to, co najlepsze, a mianowicie rządzenie innymi w jego społeczności. Ten, kto potrafi przemawiać i przekonywać tłumy. Wtedy lekarze, gimnastycy i handlarze pieniędzmi będą mu służyć, bo on ostatecznie decyduje o wszystkim. ". Z poglądem tym nie zgadzał się zwłaszcza Sokrates, który twierdził, że jeśli ktoś namawia kogoś do złego czynu, to sam czyni najgorsze.